کارآموز و قرارداد کارآموزی

کارآموز و قرارداد کارآموزی

قانون کار به دو دسته از افراد عنوان کارآموز را اختصاص می‌دهد:

• دسته اول از قرارداد کارآموزی اداره کار ، مربوط به زمانی است که اشخاص برای یادگیری یک حرفه یا مهارت به خصوصی وارد یک مرکز آموزشی می‌شوند. این حالت از کارآموزی می‌تواند برای بازآموزی ( آموزش مجدد ) یا ارتقاء مهارت نیز استفاده شود. برای مثال ممکن است شخصی برای یادگیری جدیدترین متد‌ها، به یک آموزشگاه یا مراکز کارآموزی مراجعه کند. این نوع از کار آموزی دارای مدت معین است. مدت آن نیز توسط شخص و مرکز کارآموزی مشخص می‌شود. معمولا بازه زمانی به نوعی تعیین می‌شود که برای آموزش یا ارتقای مهارت کافی باشد.

در این حالت کارآموز می‌تواند شخصی باشد که در استخدام یک سازمان یا یک موسسه است. اما برای ارتقا مهارت، از طرف سازمان به کارآموزی فرستاده شده است. از طرف دیگر ممکن است کارآموز اصلا شاغل نباشد و خودش برای یادگیری و آموزش به مراکز کارآموزی مراجعه کرده باشد.

 

• • حالت دوم از قرارداد کارآموزی وزارت کار ، مربوط به اشخاصی است که برای یادگیری حرفه‌ای خاص برای مدت معینی که نباید بیشتر از سه سال باشد، در یک کارگاه مشغول به کار می‌شوند. این گروه از کارآموزان از قرارداد کاری یا استخدام کارآموز استفاده می‌کنند که کار توام با آموزش است. شرط خاصی که برای کارآموزان وجود دارد، این است که بازه سنی آن‌ها باید بین 15 تا 18 سال باشد. یعنی کمتر از 15 سال و بیشتر از 18 سال نباشند.

شرایط پذیرش این گروه از کارآموزان و میزان حقوق و تکالیف آن‌ها در دوره کارآموزی، توسط شورای عالی کار و به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی تعیین می‌شود.

حقوق کارگران در دوران کارآموزی

کارگران شاغلی که برای کارآموزی در یکی از مراکز کارآموزی پذیرفته می‌شوند، از حقوق زیر برخوردار‌خواهند بود:

 

• • رابطه استخدامی کارگر در مدت کارآموزی قطع نمی‌شود و این مدت از هر لحاظ جزء سوابق کارگر محسوب می‌شود.

• • مزد کارگر در مدت کارآموزی از مزد ثابت و یا مزد مبنا کمتر نخواهد بود.

• • مزایای غیر نقدی، کمکها و فوق‌العاده‌هایی که برای جبران هزینه زندگی و مسئولیتهای خانوادگی به کارگر پرداخت می‌شود در دوره کارآموزی‌ کماکان پرداخت خواهد شد.

• • چنانچه کارفرما قبل از پایان مدت، بدون دلیل موجه مانع ادامه کارآموزی شود و از این طریق خسارتی به کارگر وارد گردد، کارگر می‌تواند به مراجع حل‌اختلاف مندرج در این قانون مراجعه و مطالبه خسارت نماید.

وظایف کارگران در دوران کارآموزی

کارگری که برای کارآموزی در یکی از مراکز کارآموزی پذیرفته می‌شود مکلف است:

 

• • تا پایان مدت مقرر به کارآموزی بپردازد و به طور منظم در برنامه‌های کارآموزی شرکت نموده و مقررات و آیین‌نامه‌های واحد آموزشی را‌ مراعات نماید و دوره کارآموزی را با موفقیت به پایان برساند.

• •  پس از طی دوره کارآموزی، حداقل دو برابر مدت کارآموزی در همان کارگاه به کار اشتغال ورزد.

• • در صورتی که کارآموز پس از اتمام کارآموزی حاضر به ادامه کار در کارگاه نباشد، کارفرما می‌تواند برای مطالبه خسارت مندرج در قرارداد‌ کارآموزی به مراجع حل اختلاف موضوع این قانون مراجعه و تقاضای دریافت خسارت نماید.

• • کارآموزی توام با کار نوجوانان تا سن ۱۸ سال تمام در صورتی مجاز است که از حدود توانایی آنان خارج نبوده و برای سلامت و رشد جسمی و روحی آنان مضر نباشد.

• • مراکز کارآموزی موظفند برای آموزش کارآموز، وسائل و تجهیزات کافی را مطابق استانداردهای آموزشی وزارت کار و امور اجتماعی در‌دسترس وی قرار دهند و به طور منظم و کامل، حرفه مورد نظر را به او بیاموزند. همچنین مراکز مذکور باید برای تامین سلامت و ایمنی کارآموز در‌ محیط کارآموزی امکانات لازم را فراهم آورند.

قرارداد کارآموزی

مهم‌ترین و معمول‌ترین نوع قرارداد کارآموزی قرارداد کارآموزی توام با کار است. طرف این نوع از قرارداد نوجوانی ست که کمتر از ۱۵ سال و بیشتر از ۱۸ سال ندارد و ساعات کارآموزی شخص از ۶ ساعت در روز تجاوز نمی­‌کند. کارآموزان این دسته تابع مقررات “کار نوجوانان” در قانون کار خواهند بود. مندرجات این نوع از قرارداد شامل مواد ذیل است: تعهدات طرفین ، سن کارآموز، مزد کارآموز، مدت قرارداد، محل کارآموزی، حرفه یا شغل کارآموز، شرایط فسخ قرارداد(در صورت لزوم) و هر نوع شرایط دیگری که طرفین در حدود مقررات ذکر آن را لازم بدانند.

قرارداد کارآموزی افراد شاغل

افراد شاغل یا کارگران ممکن است برای ارتقا مهارت یا مطابق توافق با کارفرما به مراکز کارآموزی مراجعه نمایند. کارگران شاغلی که مطابق این قرارداد در مراکز کارآموزی پذیرفته می‌­شوند از حقوق خاصی برخوردار خواهند بود :

الف) رابطه استخدامی کارگر در مدت کارآموزی قطع نمی­شود و جزو سوابق کارگر خواهد بود.

ب) مزد کارگر در این دوره کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنا نخواهد بود.

ج) مزایای غیر نقدی یا کمک هایی که باید به کارگر پرداخت شود در دوره کاراموزی برقرار خواهد بود.

 قرارداد کارآموزی افراد غیر شاغل

اشخاص ممکن است بر حسب علاقه یا برای ارتقا مهارت های خود به مراکز آموزش مهارت مراجعه کنند؛ در این صورت فرد موظف به پرداخت شهریه است و آموزشگاه نیز موظف به تجهیز آموزشگاه و فراهم کردن دوره های منظم و کامل کارآموزی است.