حقوق و مزایای کارگر
حقوق و مزایای کارگر در قانون کار با عنوان حق السعی کارگران عنوان شده است. و شامل مزد یا حقوق ، کمک عائله مندی ، هزینه های مسکن ، خوار و بار ، ایاب و ذهاب و… میشود.
مزد چیست
مزد عبارت است از وجوه نقدی یا غیر نقدی و یا مجموع آنها که در مقابـل انجـام کـار بـه کـارگر پرداخت میشود.
چنانچه مزد با ساعات انجام کار مـرتبط باشـد، مـزد سـاعتی و در صورتیکه بر اساس میزان انجام کار و یا محصول تولید شده باشد کـارمزد و چنانچه بر اساس محصول تولید شده و یا میزان انجام کار در زمان معین باشد، کارمزد ساعتی نامیده میشود.
- برای انجام کار مساوی که در شرایط مساوی در یک کارگاه انجام میگیرد، باید بـه زن و مرد مزد مساوی پرداخت شود.
- مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت و یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده بـه کار اشتغال دارند، به نسبت ساعات کار انجام یافته محاسبه و پرداخت میشود.
- در مواردی که با توافق طرفین قسمتی از مزد بهصورت غیر نقدی پرداخت میشود، باید ارزش نقدی تعیین شده برای این گونه پرداخت ها منصفانه و معقول باشد.
فواصل زمانی پرداخت مزد بر اساس قانون کار
مزد باید در فواصل زمانی مرتب و در روز غیر تعطیل و ضمن ساعات کار به وجه نقد رایج کشور یا با تراضی طرفین به وسیله چک عهده بانک و با رعایت شرایط ذیل پرداخت شود:
الف – چنانچه بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه، مبلغ مزد به صورت روزانه یا ساعتی تعیین شده باشد، پرداخت آن باید پس از محاسبه در پایان روز یا هفته یا پانزده روز یکبار به نسبت ساعات کار و یا روزهای کارکرد صورت گیرد.
ب – در صورتی که بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه، پرداخت مزد به صورت ماهانه باشد، این پرداخت باید در آخر ماه صورت گیرد. در این حالت مزد مذکور حقوق نامیده میشود.
تبصره – در ماههای سی و یک روزه مزایا و حقوق باید بر اساس سی و یک روز محاسبه و به کارگر پرداخت شود.
مزایا :
در قانون کار، علاوهبر حقوقی که بهعنوان دستمزد برای کارگر مشخص شده است، مزایای دیگری نیز در نظر گرفته شده است که باید از جانب کارفرما پرداخت شود. درواقع هر کارگری که مشمول قانون کار باشد، باید از این مزایا بهرهمند شود.این مزایا شامل : حق مسکن ، حق بن و خواربار ، حق عائله مندی و حق اولاد و … می باشد
حق مسکن :
تامین مسکن کارگران بر اساس اصل 3 قانون اساسی به عنوان یکی از اقشار جامعه و همینطور ماده 149 قانون کار بر عهده دولت و کارفرمایان است.بدین منظور هر ساله بر اساس نرخ اجاره بهای مسکن حق مسکن کارگران معین می شود
مقدار حق مسکن در ابتدای سال توسط شورای عالی کار تعیین میشود و پس از اینکه به تصویب هیئت وزیران برسد، به کارگر پرداخت میشود. میزان حق مسکن برای تمام ماههای سال اعم از ماههای 29، 30 و 31 روزه برابر است؛ اما اگر کارگری بهصورت نیمهوقت کار کند و در طول یک ماه کمتر از ساعات مشخصشده در محل کار حضور داشته باشد، مزایای رفاهی که به او تعلق میگیرد، مانند حق مسکن به نسبت روزهایی که کارگر کار کرده است، محاسبه میشود.
حق بن و خواربار :
حق خواربار یکی از مزایای رفاهی است که به کارگران مشمول قانون کار تعلق میگیرد و درواقع کمکهزینهای است برای کارگران که با آن بتوانند خواربار مصرفی ماهانه خانواده خود را تأمین کنند. مبلغ حق خواربار مانند تمام مزایای دیگری که به کارگران تعلق میگیرد، در ابتدای هرسال از جانب شورای عالی کار تعیین میشود.
حق خواربار هرساله برای افراد متأهل و مجرد از طرف وزارت کار، به میزان ثابتی تعیین میشود. مبلغ تعیینشده بهعنوان حق خواربار کارگر برای یک ماه میباشد و درصورتیکه کارگر کارکردی کمتر از یک ماه داشته باشد، این حق او به نسبت تعداد روزهایی که کار کرده است به او پرداخت میشود. پرداخت حق خواربار برای تمام کارگران مشمول قانون کار الزامی است.
حق خواروبار غیر نقدی بهصورت بن به کارگران اعطا میشود که کمکهزینهای برای خرید کالاهای اساسی فرد و انگیزهای برای ادامه دادن به کار کارگران میباشد که باید همراه با حقوق پرداخت شود.
- حق خواربار مشمول مالیات و بیمه میشود. در واقع اگر کارگاهی برای کارگران بیمه اجباری پرداخت میکند، حتما باید عنوان خواروبار را در لیست بیمه ذکر کند.
- برای تمام ماههای سال اعم از 29، 30 و 31 روزه، حقوق و باقی مزایا که حق خواربار نیز شامل آن میشود، برای 30 روز پرداخت میشود. ماه با استناد به ماده 443 قانون آیین دادرسی در امور مدنی، 30 روز است. اما کارگاهها برای پرداخت این حقوق بهصورت 31 روزه در 6 ماه اول سال مختار هستند.
- اگر در یک کارگاه زن و شوهری مشغول به کار باشند و کار هردوی آنها مشمول قانون کار باشد، مزایای آن دو ارتباطی به نسبت آنها با یکدیگر ندارد و هر دو بهصورت جداگانه، باید از تمام مزایایی که به آنها تعلق میگیرد، بهرهمند شوند.
- بازنشستگان کشوری و لشکری، اگر با رعایت تمام مقررات، قرارداد کاری بین خود و کارفرمایشان منعقد کنند، مشمول تمام مقررات قانون کار میشوند و میتوانند حق خواربار نیز دریافت کنند.
- کارگران پارهوقت نیز حق خواربار خود را دریافت میکنند. تنها با این تفاوت که آنها به تعداد روزهایی که کار کردهاند، این حق را دریافت میکنند. این مبلغ به این صورت محاسبه میشود: ابتدا مبلغ کلی که وزارت کار برای یک ماه تعیین کرده است، تقسیم به تعداد روزهای ماه یعنی 30 میشود تا مبلغ هرروز آن بهدست آید. سپس آن مبلغ را در تعداد روزهایی که کارگر کار کرده است، ضرب کرده تا حق خواربار او به نسبت روزهایی که کار کرده است، مشخص شود.
حق اولاد و کمک عائله مندی :
تمامی کارگران دارای فرزند، باید در پایان ماه مبلغی به عنوان حق اولاد دریافت کنند. حق اولاد کمک هزینه ای برای مخارج فرزندان بیمه شدگان تامین اجتماعی می باشد. تا قبل از سال ۱۳۹۴، حق اولاد تنها به دو فرزند پرداخت میشد ولی در حال حاضر با قوانین حمایتی محدودیتی برای دو فرزند وجود ندارد. کارگر می بایست برای تمامی فرزندانش حق اولاد دریافت کند. این حق مشمول تمامی زنان و مردان شاغل می شود.
شرایط پرداخت کمک هزینه حق اولاد چیست؟
- حق اولاد برای تمام کارگرانی که فرزند دارند واریز نمیشود، و کارگر باید حداقل ۷۲۰ روز (دوسال) سابقه پرداخت حق بیمه به تامین اجتماعی داشته باشد.
- حق اولاد طبق قانون تا سن ۱۸ سال پرداخت میشود و درصورتی که فرزند از ۱۸ سال به بعد قصد ادامه تحصیل داشته باشد، سرپرست خانوار با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل فرزند خود میتواند حق اولاد را تا مادامی که تحصیل وی ادامه داشته باشد، دریافت کند.
- در صورتی که فرزند در حال تحصیل، اقدام به ازدواج کند و پس از ازدواج نیز به تحصیل خود ادامه دهد، حق اولاد قطع نخواهد شد و به کارگر پرداخت میشود.
- در قانون کار محدودیت زمانی برای تحصیل اولاد مشخص نشده است و تا زمانی که گواهی اشتغال به تحصیل فرزند اعتبار داشته باشد، حق اولاد پرداخت میشود.
- در اجرای مواد ۸۶ و ۸۷ قانون تامین اجتماعی، زن و شوهری که در یک کارگاه و یا در کارگاههای جداگانه اشتغال بکار داشته باشند در صورت داشتن شرایط مذکور (پرداخت ۲ سال حق بیمه) حق اولاد به هر دو والدین پرداخت میشود.
- پرداخت حق اولاد به جنسیت فرزند بستگی ندارد و برای تمام فرزندها یکسان است.
- فرزندانی که به دلیل بیماری یا همچنین نقص عضو، گواهی کمیسیون های پزشکی را دریافت کرده اند و می توانند اثبات کنند که شرایط کار کردن برای آن ها فراهم نیست، می توانند از حق اولاد نیز بهره مند شوند.
- حق اولاد تنها به مشمولین قانون تامین اجتماعی و قانون کار تعلق می گیرد.
حق اولاد به چند فرزند تعلق می گیرد؟
سقف تعداد فرزند در قانون تنظیم جمعیت و خانواده، اصلاح شده است و دیگر از شروط قوانین تامین اجتماعی نمی باشد. لازم به ذکر است، هرگاه کارگری ازدواج کند، همسر وی از ازدواج قبلیش دارای فرزند باشد، کارگر بابت فرزند همسر خود، عائله مندی دریافت نمی کند. مگر در مورادی که فرزند همسر خود را با رعایت مقررات قانونی به فرزند خواندگی پذیرفته باشد.
فرمول و نحوه محاسبه حق اولاد کارگران
حق اولاد یا عائله مندی برای هر فرزند معادل حداقل سه روز کاری کارگر در ماه می باشد که پرداخت کمک عائله مندی بر عهده کارفرما می باشد و باید در مواقع پرداخت مزد یا حقوق به بیمه شده پرداخت گردد. در تمامی مواردی که کارگر در مرخصی استعلاجی و یا مرخصی زایمان باشد که به تأیید سازمان تأمین اجتماعی رسیده باشد کلاً بر عهده کارفرما می باشد.
از انجایی که در مقررات کمک هزینه ها مثل مسکن، عائله مندی و … بصورت ماهیانه می باشد. لذا کمک هزینه ها در ماههای ۳۱ روز و یا ۲۹ روزه فرقی ندارند و بصورت ماهیانه محاسبه می شوند.
در صورت دریافت نکردن حق اولاد و یا هر گونه اختلاف یا مسئله در زمینه پرداخت حق اولاد، می توانید به مراجع حل اختلاف
به فرزند بالای ۱۸ سال حق اولاد تعلق می گیرد؟
به صراحت ماده ۸۶ قانون تأمین اجتماعی کمک عائله مندی تنها در صورتی به فرزندان بیش از ۱۸ سال تعلق خواهد گرفت که آنان منحصراً به تحصیل اشتغال داشته (تا پایان تحصیل)، و یا در اثر بیماری و یا نقص عضو، طبق گواهی کمیسیونهای پزشکی موضوع ماده ۹۱ این قانون قادر بکار نباشند.
حق اولاد مشمول مالیات است؟
مزایای مانند بن کارگری، بن مسکن، حق اولاد جز مزایای شاغل بودن می باشد و ارتباطی با شغل ندارد ولی در بخشنامه مالیاتی اشاره ای به مشمول مالیات نشدن موارد مذکور وجود ندارد. بنابراین حق اولاد یا عائله مندی مشمول مالیات می باشد
حق اولاد شامل بیمه است؟
حق اولاد مشمول بیمه نمی باشد. حق اولاد جز موارد معاف از بیمه می باشد.
بدون دیدگاه