کارگر و کارفرما دو عنصر کلیدی در هر رابطه کاری محسوب میشوند و قوانین حاکم بر روابط آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است.
در این مقاله به بررسی مفهوم کارگر و کارفرما و نکات اساسی پیرامون رابطه کاری میان آنها پرداختهایم.
این مطالب میتواند برای افرادی که قصد دارند در نقش کارپذیر مسئولیتهایی را بپذیرند یا به عنوان کارفرما نیروی کار استخدام کنند، بسیار مفید و کاربردی باشد.
توجه داشته باشید که تمامی اطلاعات ارائهشده در این مقاله بهطور کامل منطبق بر قوانین کارگری و کارفرمایی (قانون کار) هستند.
پایبندی به این قانون به عنوان یک قانون آمره، از اهمیت بالایی برخوردار است، و ما نیز در تعریف کارگر و کارفرما این مسئله را در نظر گرفتهایم.
با مطالعه این مقاله، با تعریف دقیق کارگر و کارفرما، تعهدات متقابل این دو طرف، سن قانونی کار در ایران و سایر موارد مهم مرتبط با این نوع همکاری آشنا خواهید شد.
با عدل گستر همراه باشید.
کارفرما کیست؟
کارفرما در لغت به معنای صاحب کار، صاحب کارخانه، آن که به کاری فرمان دهد و نیز کسی که دستور کار بدهد، آمده است و در مقابل کارگر میباشد
در تعریف قانون کار ، کارفرما شخصی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند.
مدیران و مسئولان و به طور عموم کلیه کسانی که عهده دار اداره کارگاه هستند نماینده کارفرما محسوب می شوند.
کارفرما مسئول کلیه تعهداتی است که نمایندگان مذکور در قبال کارگر به عهده می گیرند .
در صورتی که نماینده کارفرما خارج از اختیارات خود تعهدی بنماید و کارفرما آن را نپذیرد در مقابل کارفرما ضامن است.
از این تعریف دو نکته به دست میآید:
1) هرگاه کارفرمایان اشخاص حقیقی متعدد باشد و رابطه آنها با یکدیگر بر اساس شراکت مدنی و اجتماع آنها خاصۀ شخصیت حقوقی باشد، در این صورت هر یک از شرکاء به نسبت سهم خود در قبال مطالبه کارگران مسئول است
از لحاظ اداره چه به لحاظ جمعی اداره شود یا به صورت مدیر که نماینده کارفرمایان محسوب میشود، تعهد هر یک در قبال کارگران موجب تعهد همگی خواهد شد ولو این که بقیه شرکاء این تعهد را تنفیذ نکنند.
2) ممکن است کارگر، به طور مستقیم تحت نظات و دستور کارفرما کار کند و ممکن است کارگر مطابق ضوابط کلی و مشخصی که کارفرما معین نموده است، کار کند و در تحت نظارت مستقیم کارفرما نباشد؛ مهم این است که کارگر کار خود را به تبعیت از کارفرما انجام دهد و کارش به حساب کارفرما باشد
کارفرما چه وظایفی دارد ؟
روابطی که مابین کارفرما و کارگر وجود دارد، به طور خاص در قانون کار تعریف و مشخص شده است و به موجب آن، کارفرما در برابر افرادی که برای او فعالیت می کنند، وظیفه هایی دارد.
این قانون به منظور حمایت از حقوق کارگران تدوین شده است.
اما بعضی از مهم ترین وظایف و تعهدات کارفرما طبق قانون کار بدین صورت است:
۱- برگزیدن نوع قرارداد متناسب با شرایط و انعقاد آن با در نظر گرفتن شرایط
۲- انجام دادن تعهداتی که در قرار داد کار درج شده است
کارفرما این وظیفه را دارد شرایطی که در قرارداد بر اساس قانونِ کار تنظیم و درج شده است و یا مزایای بیشتری که برای کارگر در نظر گرفته و هر دو طرف بر آن توافق دارند را رعایت کند.
۳- رعایت کردن تکالیف دیگری که در فصل دوم قانون کار آمده
این تکالیف عبارت است از برگشتن کارگر بعد از رفع حالت تعلیق قرارداد کار، پرداخت کردن مزایای درج شده به هنگام پایان کار در خصوص قرارداد کار از نوع انجام کار معین و همچنین مدت موقت، در زمان اخراج موجه کارگر سنواتش را پرداخت کند، برگرداندن کارگر به کار و و اینکه از زمان اخراج تا زمان بازگشت به کار حق مزدش را پرداخت کند.
۴- رعایت مقرارت مربوط به شرایط کار
به جهت حمایت کردن از کارگر، قانون گذار شرایط قرارداد کار را تعیین کرده است که این موارد را در بر می گیرد:
- تعیین حداقل دستمزد در هر سال
- طبقه بندی کردن مشاغل
- مشخص کردن حداکثر ساعتهای قانونی کار
- اضافه کاری و حمایتهایی که به آن مربوط است
- معین کردن کارهایی که سخت و زیان آور است
- تعیین تعطیلی هفتگی
- مشخص کردن ویژگیهای شرایط کار خانم ها
- منع کردن به کار گرفتن افرادی که کمتر از ۱۵ سال سن دارند
۵- رعایت کردن مقرراتی که به ایمنی و بهداشت کار مربوط است
اینکه محیط و محل کار بهداشتی و ایمنی باشد محیط کار و حفاظت از سلامتی کارگران ضمانت شود، دارای اهمیت زیادی است.
۶- بیمه کردن کارگرانی که برای کارفرما کار می کنند
وکیل حقوقی در توضیح این مورد می گوید: بر اساس حکم قانون تأمین اجتماعی و همچنین قانون کار، کارفرمایانی که تحت شمول قانون کار هستند، این وظیفه را دارند که به موجب قانون تأمین اجتماعی کارگران واحد خود را ببمه کنند
اگر کارفرمایی از این وظیفه یعنی بیمه کردن کارگرانش خودداری کند، هم باید تمامی حقوقی که به کارگر تعلق دارد را پرداخت کند، هم امکان دارد بر حسب شرایط و امکانات، معادل ۲ تا ۱۰ برابر حق بیمه مربوطه محکوم به جریمهی نقدی محکوم بشود.
۷- تعهداتی که کارفرما در مقابل کارگران کارآموز دارد:
به موجب قواعد قانون کار دردوره کارآموزی نیز رابطهی استخدامی وجود دارد و این مدت کارآموزی جزءِ سابقه کاری کارگر محسوب خواهد شد.
به علاوه در این مدت زمان کارآموزی، مزد کارگر نباید از مزد ثابت یا مزد مبنا کمتر باشد.
مزایای غیر نقدی، کمک ها و همچنین فوق العاده هایی که به منظور جبران کردن هزینه ی زندگی و مسئولیت های کارگر پرداخت می شود باید در دورهی کارآموزی، به کارآموز هم پرداخت شود.
۸- انجام دادن تکالیفی که به ارائه ی خدمات رفاهی مربوط است:
در فصل هشتم قانون کار یکسری تکالیفی برای کارفرما مقرر شده است از جمله: همکاری با تعاونی های مسکن، ساختن خانه های سازمانی، احداث محلی که برای اقامه نماز مناسب باشد، تهیه کردن غذا برای کارگران، ورزش دادن به کارگران، تهیه سرویس برای ایاب و ذهاب اگر کارگاه دور باشد و…. باید توجه داشت که عدم انجام بعضی از این تکالیف دارای مجازات است.
۹- تسلیم کردن گواهی انجام کار به کارگر
با وجود این که این گواهی به درخواست کارگر تسلیم می شود، ولی یک تعهد قانونی است که بر عهده ی کارفرما قرار دارد.
در نتیجه یک کارفرما وظیفه دارد بعد از آنکه قرارداد کار یه پایان رسید به درخواست کارگر، گواهی انجام کار که مدت، تاریخ آغاز و پایان، و نوع کار در آن قید شده است را به او تسلیم کند.
که البته در خصوص این وظیفه ضمانت اجرایی در قانون کار برای عدم انجام آن، مقرر نشده است.
۱۰- رعایت کردن حق آزادی شغل و مجبور نکردن افراد به انجام کاری معین و منع سوءاستفاده از کار دیگری
این امر در اصل ۲۸ قانون اساسی نیز آمده است. به موجب قانون کار نیز کار اجباری به هر صورتی ممنوع است و کسی که از این قاعده سرپیچی کند هم باید دستمزد واقعی کاری که کارگر مجبورا انجام داده است را پرداخت کند و هم خسارتی که به او وارد شده است را جبران کند.
این ۱۰ موردی که بیان شد ، حداقل مسئولیت کارفرما در برابر کارگران است و لازم الاجرا خواهد بود. و در صورت سرپیچی و تخلف از انجام و رعایت آن، با آن شخص برخورد قانونی خواهد شد.
بدون دیدگاه